Сеоска архитектура

Традиционална сеоска архитектурa на простору Срема развијала се од почетка XIX века и на најбољи начин осликава стање, привредни развој и друштвено економске прилике времена и простора у којем је настала. Једноставне основе и функционалне просторне организације објекти народног градитељства прилагођени су потребама живота на селу.

Сремска кућа је једноставна, троделне основе са кровом на две воде и отвореним тремом. Куће су се градиле од материјала који је налажен у непосредној околини, пре свега земља и дрво. Зидови су прављени од набоја, ћерпича и цигле. У фрушкогорском делу Срема подруми и темељи кућа грађени су од камена. Дрво као уобичајени грађевински материјал коришћено је за израду кровне конструкције, таваница, прозора и врата. Кровови сремских кућа покривани су трском и бибер црепом. Препознатљивост сеоске окућнице у Срему чине помоћне, економске зграде за смештај разних врста житарица.

Њихова градња почиње у XIX веку када земљорадња у Срему добија све већи значај и бива све напреднија. Једноставнији и старији тип економске зграде је амбар, у који су смештане зрнасте житарице. Кукуруз у клипу чувао се у котобањама. Котобање и амбари настали су као посебне економске зграде али се врло брзо подижу на истом темељу, под истим кровом и већ до почетка XX века развиле су се готово све варијанте различите по материјалу, организацији простора, декоративним елемнетима и сл. Постављани преко од куће, видљиви са улице, са богатим декоративним елементима, амбари и котобање постајали су својеврсни симбол локалног престижа и представљали породичне задужбине.

Препознатљивост народне архитектуре овог поднебља је коришћење дрвета у конструктивним и декоративним елементима грађевина. Док су на кућама у Срему дрвени делови били на забату и трему, привредни објекти, амбари и котобање грађени су искључиво од дрвета. Дрво је било добар материјал на коме су народни мајстори постигли права уметничка остварења и створили савршен спој лепоте и сврхе. У богатом фонду споменичког наслеђа Срема, народно градитељско наслеђе репрезентују четири добра од изузетног и двадесет добара од великог значаја.

Културна добра од изузетног значаја

Споменици културе

Културна добра од великог значаја

Просторне културно историјске целине

Споменици културе

  • Воденица у Ривици, општина Ириг
  • Амбар са котобањом, улица Жике Маричића 17, Купиново, општина Пећинци
  • Амбар са котобањом, улица Савска 15, Купиново, општина Пећинци
  • Амбар са котобањом, улица М.Тита 16, Ашања, општина Пећинци
  • Амбар са котобањом, улица Прховачка 54, Сремски Михаљевци, општина Пећинци
  • Фишеров салаш, на путу Јарак-Рума, Јарак, општина Рума 
  • Амбар са котобањом, , улица Небојше Јерковића11, Буђановци, општина Пећинци
  • Воденица, улица Грађанска 43, Доњи Петровци, општина Пећинци
  • Кућа, улица Арсенија Чарнојевића 51, Сремска Митровица, општина Сремска Митровица
  • Амбар, улица 1. Новембра 174, Лаћарак, општина Сремска Митровица
  • Амбар, улица Савска 94, Кузмин, општина Сремска Митровица
  • Амбар, улица Змај Јовина 57, Кузмин, општина Сремска Митровица
  • Кућа, улица Пинкијева 27, Лежимир, општина Сремска Митровица 
  • Мензулана, улица М.Тита 64, Нови Бановци, општина Стара Пазова
  • Кућа, улица М.Тита 41, Војка, општина Стара Пазова
  • Амбар са котобањом, улица Шимановачка 124, Голубинци, општина Стара Пазова 
  • Вајат, улица Змај Јовина 27, Шид, општина Шид
  • Амбар, улица Маршала Тита 42, Гибарац, општина Шид
  • Амбар, улица Маршала Тита, Гибарац, општина Шид
  • Сеоска кућа, улица ЈНА 5, Љуба, општина Шид